الكتب والمراجع الدينية في اليهوديةהספרות הסמכותית ביהדות

[نبض الأقصى]

הספרות הסמכותית ביהדות

הספרות הסמכותית ביהדות היא כמעט כולה ספרות הלכה - כלומר, ספרות העוסקת בפירוט ובהבהרה של המצוות והחוקים שבתורה.


אוסף החוקים היהודי המפורט הוא המשנה. המשנה מחולקת לששה נושאים עיקריים, הקרויים "סדרים", וכל סדר מחולק לנושאי משנֵה- מסכתות (ביחיד- מסכת).
החוקים המופיעים במשנה נוגעים לחקלאות, תפילות וברכות, אופן חגיגת החגים, דיני אישות, אוּפני הקרבת קרבנות ועוד.
מקור המשנה הוא בדיונים שנערכו בעל-פה בין תלמידי החכמים, ולכן היא קרויה גם "תורה שבעל-פה". תקציר של דיונים אלה נערך והועלה על הכתב בשנת 200 לספירה.

הן בארץ ישראל והן בתפוצה היהודית הגדולה שבבבל התקיים בין המאה השלישית למאה השביעית לימוד ודיון בחוקים המופיעים בסדרים ובמסכתות שבמשנה.
נוסח דיונים זה קרוי תלמוד או גמרא, והוא כולל דעות של חכמים שונים על החוקים שבמשנה. התלמוד הועלה על הכתב ונערך במאה השביעית.


בימי הביניים, במאה ה-12, חיבר הרמב"ם ספר הלכה הנקרא משנה תורה, או "היד החזקה" (שם שניתן לו משום שהוא כולל 14 (י"ד) חלקים). הספר מציג את ההלכות המופיעות בתלמוד בצורה שיטתית וכולל את המצוות שבהן היו היהודים חייבים כשבית המקדש היה קיים. משנה תורה השפיע מאז הופעתו על הפסיקה ההלכתית בכל קהילות ישראל.


במאה ה-16 חיבר הרב יוסף קארו, מהחשובים שבחכמי צפת, ספר הלכות בשם "בית יוסף", ואחר כך כתב לו עיבוד תמציתי בשם שולחן ערוך. בניגוד לרמב"ם, השמיט הרב קארו מאוסף ההלכות מצוות שתוקפן בטל עם חורבן בית המקדש, כמו דיני הקרבת קרבנות. שולחן ערוך הפך לספר הלכה נפוץ ביותר בקרב יהודים שומרי מצוות.
כל ספר הלכה מבוסס על התלמוד ועל ספרי ההלכה שנכתבו לפניו, אך הוא מוסיף עליהם פסיקות הנוגעות לשאלות חדשות שהתעוררו.

הספרות המקובלת ביהדות

הספרות המקובלת ביהדות כוללת ספרי פרשנות למקרא וכן ספרות אגדה. ספרות האגדה מורכבת מספרי מדרש ומקטעי משנה ותלמוד שאינם עוסקים בהלכה.

אחד מפירושי המקרא בעלי ההשפעה הוא פירושו של רש"י, שחי בגרמניה במאות ה-10 וה-11.
ספרי המדרש, שהם כאמור חלק מספרות האגדה, מרחיבים את תוכנם של חמשת חומשי התורה והמגילות ומעניקים להם פרשנות (למשל, בראשית רבה ושמות רבה, שסיפורים מתוכם - על אברהם, יוסף ומשה - הובאו בפרק הראשון – סיפורים מכוננים). ספרים אלה מכילים את הגרסה הכתובה והערוכה של דרשות שנישאו בעל-פה בבתי הכנסת.

קטעי המשנה והתלמוד שהם חלק מספרות האגדה, עוסקים בהגות, במוסר, מרחיבים את סיפורי המקרא ומציגים סיפורים בעלי לקח מוסרי המבוססים על דמויות מן המקרא (למשל, אגדות על המלך הורדוס ועל בר-כוכבא).

[نبض الأقصى]

وسنوافيكم لاحقاً بإذن الله تعالى بترجمة الموضوع.

[داع الى الله]

اه الله يكرمك و يعزك و يطيبك لحسن كده الواحد حاسس انه وقع في معبد فرعوني

[نبض الأقصى]

الكتب والمراجع الدينية في اليهودية

الكتب المختصة وذات التأثير في اليهودية تقريبا كلها ذات تخصص تشريعي : اي ادب متخصص بشرح وتوضيح الواجبات الدينية وقوانين التوراة.


مجموعة القوانين اليهودية تسمى المشنيه המשנה تَثْنِيَة الِاشْتِرَاعِ .

المشنيه مقسمة الى ستة مواضيع أساسية وتسمى هذه الاقسام: "סדרים" سداريم (أنظمة) وكل نظام يقسم لمواضيع ثانوية تدعى מסכתות أقنعة.


القوانين في المشنيه تتعلق بالزراعة, الصلوات والدعوات, كيفية الاحتفال بالاعياد, كيفية تقديم الذبائح (الهدي) .

مصدر المشنيه هو النقاشات التي دارت بشكل شفهي بين تلاميذ الحكماء ولذلك يطلق عليها ايضا اسم "التشريع الشفهي" "תורה שבעל-פה".


تم تقييد ملخص هذه النقاشات كتابيا عام 200 للميلاد.

بدأوا في ارض اسرائيل وفي الشتات اليهودي الكبير في بابل بتعليم القوانين الموجودة في سداريم (الأنظمة) والموجودة في الأقنعة.


أسلوب هذه النقاشات يسمى תלמוד או גמרא تلمود أو جمرا, وهو يحتوي على اراء لحكماء مختلفين حول القوانين الموجودة في المشنيه.
تم كتابة التلمود خطيا في المئة السابعة للميلاد.


في العصور الوسطى, في المئة الثانية عشرة, كتب הרמב"ם رامبيم كتاب تشريعي المسمى مشنيه توراة משנה תורה أو اليد القوية (أعطي هذا الاسم لانه يحتوي على 14 جزء). يعرض الكتاب الاحكام التشريعية الموجودة في التلمود بصورة مصنفة ويحتوي على الواجبات الدينية التي الزم بها اليهود في زمن وجود الهيكل.


في المئة السادسة عشرة كتب الحخام الاكبر يوسف كارو (وهو من الحخاميم المهمين في صفد) كتاب تشريعي باسم: "بيت يوسف" وبعد ذلك لخص الكتاب وأعطاه اسم "طاولة منسقة".
وقد تنازل الحخام كارو في هذا الكتاب عن الواجبات الدينية التي انتهت صلاحيتها مع خراب الهيكل مثل أحكام تقديم الهدي.

كتاب "الطاولة المنسقة" أصبح كتاب تشريعي منتشر جدا بين اليهود المحافظين على القيام بالواجبات الدينية.


كل كتاب تشريعي يعتمد على التلمود وعلى الكتب التشريعية التي كتبت قبله ولكنه يضيف عليها اجابات للاسئلة الجديدة التي تظهر.

الكتب المعتمدة في الديانة اليهودية

الكتب المعتمدة في الديانة اليهودية هي كتب تفسير التوراة وكتب الاساطير ספרות אגדה .كتب الاساطير تتكون من كتب مدراس מדרש ومن مقتطفات من المشنية والتلمود التي لا تتعلق بالتشريع.


أحد أهم تفاسير التوراة هو تفسير راشي רש"י الذي عاش في المانيا في المئة العاشرة والحادية عشرة.


كتب (مدراس) מדרש تعتبر قسم من كتب الاساطير وهي تعطي شرح للتوراة. هذه الكتب تحتوي على الصيغة المكتوبة لما كان متواجد بشكل شفهي في الكنيس.
المقتطفات من المشنيه والتلمود (والتي هي قسم من كتب الاساطير) تعرض العبر والمواعظ المبنية على اساس شخصيات من التوراة.